'Juist LDV-ers kunnen met data extra services aanbieden'

Logistiek dienstverleners zijn zich steeds meer bewust van de waarde die actueel en betrouwbaar inzicht in logistieke processen heeft. Bovendien ze zien de berg data alsmaar toenemen. Maar wat heb je er aan?

Combinatie geld - goederen - datastroom

“Data verzamelen en verwerken om puur en alleen de processen te verbeteren heeft volgens mij niet zoveel zin. Daar geloof ik niet in", zegt Michiel Steeman. "De vraag die je moet stellen is: hoe kan ik hier aanvullende diensten mee leveren en apart voor betaald krijgen.”
Dat klinkt eenvoudig, maar Steeman beseft dat het niet gemakkelijk is. Hij is lector Supply Chain Finance aan Hogeschool Windesheim in Zwolle – ondernemer ook met start-upachtige, innovatieve bedrijven – en werkt aan een model om logistiek professionals te laten profiteren van de combinatie geld-goederen-datastroom. Zodat niet alleen verladers hier beter van worden. “Opdrachtgevers willen meer data om het logistiek proces efficiënter te laten verlopen. Maar vaak kalft dat de winstmarge van de logistiek dienstverleners zelf alleen maar af.”

Wat is dan wel een route naar de toekomst?

“Ons model richt zich op voorraadfinanciering. Als je daar naar op zoek gaat, is er niet een model dat past bij logistiek dienstverleners. Toch zou het super logisch moeten zijn. Want als je de controle hebt over de goederen, dan zou je ook aanvullende financiële services moeten kunnen aanbieden rond die goederenstroom."

Waarom lukt dat dan niet?

"De bedrijven – met uitzondering van enkele grote wereldspelers – hebben niet een sterke financiële basis die voldoende is om het risico te kunnen dragen. Daar zijn aanvullende financiers of investeerders bij nodig. Zelf lopen ze al gauw tegen grenzen aan. Ga de geldstroom organiseren en doe dat op basis van de risico’s die je wel kunt afdekken.”

Wat bedoel je precies?

“Ik geef een voorbeeld. De verlader, normaal gesproken eigenaar van de goederen, komt in de problemen. Als logistiek dienstverlener, die de goederen in zijn warehouse heeft liggen, zou je dan die goederen naar je toe willen trekken, mits daar natuurlijk wel een afzetmarkt voor is en de goederen in goede staat zijn. Daarmee voorkomen ze dat de goederen voor hun neus worden weggekaapt en ze hun inspanningen tot nu toe niet beloond zien.

Maar vooral kunnen ze zich laten betalen voor het leveren van deze service en het risico voor andere ketenpartners afdekken. Zij zijn in staat om de data te leveren tegen een vooraf afgesproken fee aan degene die de goederen financiert. Dat zou een bank kunnen zijn, maar banken hebben moeite met voorraden, zij houden zich liever bezig met kredietrisico en cashflow analyses. Andere financiële fondsen zullen opstaan om dit te financieren. De eerste voorbeelden daarvan zien we in de UK.”

Zijn LDV-ers de aanwezen partij hiervoor?

“Logistiek dienstverleners zijn soms al net halve handelshuizen, zou je kunnen zeggen. Bovendien kennen ze de beweging door de keten heen als geen ander. Ze kunnen dus alternatieven bedenken voor het geval het misgaat met de oorspronkelijke afzender. Voor externe financiers zijn zij tevens de ketenpartij die betrouwbare waardegaranties kan afgeven. Zij kennen de waarde van wat er in hun warehouse ligt en kunnen die verzilveren, ook als het misgaat. Die positie biedt de kans om extra services te bieden, wat kan uitmonden in een toekomstig verdienmodel.”

Hoe vaak komt dit voor denk je?

"Moeilijk te zeggen hoe vaak bedrijven echt in leveringsproblemen komen waar dan afnemers de dupe van zijn. Is het dan wel zinvol om een businessmodel op te tuigen voor het afdekken van incidenten? Getallen zijn er niet, maar vanuit het verleden weet ik, dat met 4 tot 5 procent van alle leveringen iets aan de hand is dat zou kunnen wijzen op verstoringen. Volgens mij zijn er meer kansen voor logistiek dienstverleners, die verder gaan dan een oplossing bieden in extreme situaties; iets waar bedrijven voor wat betreft de financiering overigens wel altijd rekening mee moeten houden. Denk ook aan een service als een soort waakhond, die bovenop de processen zit en onmiddellijk onraad ruikt.

Logistiek dienstverleners zitten op een schat aan data. Zij kunnen afwijkingen snel constateren; zoals vertraging in orderverwerking, meer kwaliteitsproblemen, wisseling van ketenpartijen of personeelsverloop. Het zijn softe signalen, waar een bank weinig mee kan, maar een dienstverlener als ketenpartner voelt al snel aankomen, dat er iets aan de hand is.”

Dat vraagt nogal wat van dienstverleners...

“Dat klopt. Ik zie dat het interessant is voor een logistiek dienstverlener om meer te doen voor opdrachtgevers, om
extra proposities aan te bieden. Dat kan niet iedereen, maar zeker voor de middelgrote LDV-ers, familiebedrijven vaak, met een omzet vanaf 50 miljoen euro, liggen hier kansen. Met aanvullende services op het gebied van facturatie en orderontvangsten. Maar dus ook op het vlak van voorraadfinanciering.”

Dan moet je wel de juiste data hebben...

“Juist daarom is dit nu zo spannend en actueel. Want in het ontsluiten van data zit op dit moment een enorme versnelling. Nog niet zo lang geleden was data van belang om routes te kunnen plannen, meer was nauwelijks relevant. Dat is nu flink aan het veranderen. Veel data wordt al door tags en sensoren afgevangen, zodat je zicht krijgt op wat er echt in de keten gebeurt. De soort data is anders, maar ook de kwaliteit daarvan. Dat vraagt inderdaad nogal wat van systemen, met name de mogelijkheid om de data te verrijken. Maar ook die zijn volop in ontwikkeling. Ik zie echt kansen – en werk daar ook concreet aan – om meerdere dienstverleners bij elkaar te krijgen, die samen een fonds opzetten met externe financiers. Daarin bundelen ze dan met elkaar de financiële kracht om op terug te vallen bij het aanbieden van de aanvullende services. Ik zou graag vanuit Windesheim voor dit doel consortia bij elkaar brengen. Maar wat mij betreft pakken ook andere organisaties en bedrijven het idee op."