Topvrouw Jeske Theunis: 'Ben je bewust van wat je zegt en doet'

Topvrouw Jeske Theunis: 'Ben je bewust van wat je zegt en doet'

De logistiek is volgens Jeske Theunis, HR-director bij Rhenus Contract Logistics Nederland, wel een mannenwereld, maar dat vindt ze niet erg: "Je kunt zeggen wat je wilt en je krijgt meteen een eerlijk reactie." Ze kan zich wel voorstellen dat het voor vrouwen een lastige wereld kan zijn. Om dit te doorbreken, moet je volgens haar dan ook beginnen bij bewustwording. "Besef je dat als je iets zegt, of iets doet, of een bepaalde houding aan neemt, dat dat een bepaald signaal kan afgeven."

Theunis studeerde Personeel en Arbeid aan de Avans Hogeschool in Breda. In de avonduren studeerde ze nog middle management, met als doel om door te groeien naar een leidinggevende positie voor middenkader en hoger kader management. “Het human resource (HR)-vak heeft altijd mijn interesse gehad; kijken hoe je ‘mens’ en ‘organisatie’ samen kunt brengen en op een zo goed mogelijke manier in kunt zetten”, vertelt Theunis. “Ruimte creëren voor ontwikkeling en het vergroten van werkgeluk van medewerkers zijn voor mij persoonlijk ook erg belangrijk. Ik krijg daar veel energie van.” Na haar opleiding heeft ze niet zozeer bewust gekozen voor de logistiek, maar meer voor de fase waarin een organisatie zich bevond en de mogelijkheden die het met zich mee bracht.

Altijd in de logistiek

Theunis heeft sinds haar studie altijd in de warehousing, manufacturing en logistiek gewerkt, bij verschillende organisaties, in verschillende HR-rollen. “Wat ik niet meer wilde, is werken voor een organisatie met een sterk corporate orgaan maar voor een organisatie waar ruimte was voor eigen inbreng, initiatief en de mogelijkheid om de organisatie naar een volgend niveau te brengen”, vertelt Theunis. “En ik vond dat in Rhenus. Zij hebben bewust gekozen om alles zo decentraal mogelijk te houden en menen wat ze zeggen.”

Theunis is aan de directietafel verantwoordelijk voor alle HR-zaken, “maar uiteindelijk ben je als directie gezamenlijk verantwoordelijk voor alles”. De logistiek is wel een mannenwereld ‘natuurlijk’, zegt ze. “Vanuit mijn rol kijk ik naar bepaalde groepsdynamiek, bepaalde leiderschapsstijlen en de bedrijfscultuur . Het is mijn rol om samen met mijn collega MT leden (vier mannen en één vrouw) te bepalen wat de gewenste leiderschapsstijl of cultuur is, afgestemd op de desbetreffende volwassenheidsfase. Deze afstemming zie je in een mannenwereld misschien niet zo snel.”

Groeiambitie faciliteren

Rhenus heeft de ambitie om te groeien en dat betekent volgens Theunis ook dat je je logistiek heel anders in moet richten om die groeiambitie te faciliteren: “Dat is wel iets dat ik belangrijk vind. Als je wilt groeien, wilt veranderen en verder wilt professionaliseren; dan zul je ook echt oog moeten hebben voor de zachte kant van het bedrijf. Misschien heeft dat te maken met het feit dat ik een vrouw ben. Ik kan me wel voorstellen dat je dat van nature dan makkelijker in brengt”.

Hoe voelt het om als vrouw in een mannenwereld te werken?

Theunis: “Om eerlijk te zijn: ik heb het erg naar mijn zin. Je kunt zeggen wat je wilt en wordt er meteen een reactie gegeven, zoals hij is. Ik kan lekker rechttoe rechtaan communiceren. Bij een van mijn vorige werkgevers waren veel vrouwen werkzaam en dat was een hele andere dynamiek. Ik ben blij dat ik het verschil heb ervaren. Een mannenwereld is over het algemeen  recht toe recht aan. Als je een antwoord krijgt, is dat ook het antwoord. Waar je op moet letten als je in een mannenwereld werkt, is dat als je dingen gedaan wilt krijgen, je je op een bepaalde manier op moet stellen of het een op een bepaalde manier moet benaderen. Aan de andere kant, omdat je in mannenwereld zit, kun je als vrouw  bepaalde eigenschappen inzetten. Het kan dus ook voordelen hebben om in de logistieke wereld een vrouw te zijn.”

Heb je dat wel eens als iets negatiefs ervaren?

“Bij een van mijn vorige werkgevers werkten op de vloer dus veel vrouwen en bestond de directie uit oudere witte mannen die er al jaren werkzaam waren en inhoudelijk veel kennis van zaken hadden. Daar heb ik wel eens momenten gehad dat ik me niet zo prettig voelde. Dat zat hem vooral in dominant gedrag. Dat was best moeilijk in sommige gevallen, wat moet je daar dan mee?

Ik heb wel geleerd dat je het gewoon moet uitspreken als je iets niet prettig vindt”

Maar uiteindelijk vind ik wel dat je het moet benoemen. Misschien is die persoon zich er niet van bewust, en juist omdat je het dan terugkoppelt weet die persoon dat hij iets echt niet goed doet. Misschien krijg je dan een reactie die je liever niet had gehad, maar dat is dan wel het risico wat je moet nemen. Ik heb daar wel geleerd dat je het gewoon moet uitspreken als je iets niet prettig vindt. Ik besef me wel dat dat niet altijd even makkelijk is, hoe hoger je in de top komt, hoe moeilijker dat misschien wordt, toch denk ik dat je dat altijd moet blijven doen, ongeacht de positie waar je in zit.”

Heeft het vrouw-zijn op jouw positie iets concreets opgeleverd?

"Ik denk wel dat ik bij het medebepalen van de strategische richting met de daarbij behorende leiderschapsstijl en bedrijfscultuur, een verschil heb kunnen maken, in de zin van een stuk bewustwording. Het is niet alleen het optimaliseren van je processen, het is niet alleen de organisatie aansturen en je systemen op orde hebben. Het gaat ook over aandacht voor onze medewerkers hebben, welke rol wij als leiders hebben en welke voorbeeldfunctie ik hierin heb. Dat vind ik heel belangrijk."

Zou je voorstander zijn van een vrouwenquotum?

“Ja daar kan ik me wel iets bij voorstellen. Ik heb ook echt nagedacht wat ik daar eigenlijk van vind. Eigenlijk zou het geen vraag moeten zijn en zou je het sowieso al moeten willen, maar blijkbaar is dit nodig. Daarnaast vind ik wel dat er een goede balans in het team moet zijn."

Moet je als vrouw sterk in je schoenen staan in de logistiek?

“Dat gevoel heb ik niet. Dat ligt misschien ook aan je persoonlijkheid. Het ligt er ook aan hoe je omgaat met de directheid en de no-nonsense cultuur. Ik denk dat dit niet zozeer aan het werken in de logistiek ligt, maar afhankelijk is van wie je tegenover je hebt."

In hoeverre denk je dat het handig is als vrouwen samen optrekken?

“Ik heb dus ook mijn ervaringen bij een eerdere werkgever en daar was het juist omgekeerd. Werken met vrouwen gaf ook een bepaalde dynamiek die wat moeilijker te doorgronden was. Het is aanwezig, maar het is niet tastbaar. In de mannenwereld is het meer what you see is what you get. 

Dat bespreek je niet zomaar met een man”

Ik kan me best voorstellen dat er vrouwen zijn die het wel lastig vinden om voor zichzelf op te komen of om dingen niet persoonlijk op te vatten. Die geholpen zijn met even sparren met andere vrouwen in die posities. Ook merk ik dat er wel behoefte is om dingen te kunnen bespreken tussen vrouwen onderling, bijvoorbeeld bij vrouwen met jonge kinderen. Om daar ook aandacht voor te hebben, ook op de werkvloer, dat is best wel een dingetje. Dat bespreek je niet zomaar met een man."

Er werken relatief weinig vrouwen in de logistiek, hoe kun je zo’n mannenwereld open breken?

“Als je het wilt doorbreken, dan denk ik dat je bij bewustwording moet beginnen. Kijk wat er nu allemaal in Nederland gebeurt aangaande grensoverschrijdend gedrag. Dan wordt er gezegd; ik was er me totaal niet van bewust. Dan denk ik dat je daar moet beginnen. Besef je dat als je iets zegt,  of een bepaalde houding aan neemt dat dat een bepaald signaal kan afgeven. Het is goed  om het met elkaar te hebben waarom diversiteit überhaupt zo belangrijk is. Wat levert het op, waarom is een mix beter dan alleen maar vrouwen of alleen maar mannen et cetera? Het zou  ook een belangrijk onderdeel moeten zijn van een leiderschapsprogramma.  Het herkennen van bepaald gedrag, daar een mening over vormen en bespreekbaar maken. Nog niet eerder heb ik in een organisatie gewerkt  waar ze dit bij programma’s hebben ingebracht, Dat is  best raar, gezien het feit dat het zo  belangrijk is.”

Hoe kijk je naar de man-vrouw-verdeling in logistiek?

“Aan de ene kant denk ik dat het heel goed is dat we dit interview doen. Aan de andere kant is het toch eigenlijk bijzonder dat we hier, anno 2022, aandacht voor moeten hebben. Ik hoop, hoop, hoop dat we met zijn allen in staat zijn om dit te  doorbreken en  gaan inzien dat we dit soort dingen niet voor niets doen. Dat is  wellicht wishful thinking, maar ik hoop dat we niet meer de discussie hoeven te voeren over een vrouw op een bepaalde positie, in een bepaalde organisatie.

Ik had gehoopt dat we al verder waren”

Dat het gewoon net zo normaal is dat een vrouw in de logistiek werkt als dat een man in de logistiek werkt. Blijkbaar is dat nu nog niet het geval. Ik had gehoopt dat we al wat verder waren, maar dat blijkt dan toch niet zo te zijn en dat is jammer.  We moeten er over blijven communiceren en nog meer doen dan we nu doen.”

Hoe vind je de beeldvorming van de logistiek?

“Wat ik heel vaak hoor is: logistiek, de typische doosjesvouwers. Dat zit echt in mijn allergie: logistiek is zo veel meer! Er zijn zoveel logistiek dienstverleners die zoveel meer doen dan dat, zoals Rhenus. Dit is wel echt een verkeerd beeld."

Vestiging Rhenus Contract Logistics in Tilburg; The Tube
Vestiging Rhenus Contract Logistics in Tilburg; The Tube

Wat kan zou kunnen helpen om dat beeld te verbeteren?

“De onderwerpen waar wij echt over nadenken zijn onder andere inzicht geven - en de mensen bekend maken - wat de toegevoegde waarde van logistiek is en wat de logistiek kan bieden. Als je kijkt naar onze medische klanten; dat is echt een hele andere dynamiek dan bijvoorbeeld een klant in dierenbenodigdheden. Dat laatste is fysiek zwaarder werk inderdaad en meer een mannenwereld. Maar de medische kant, dat gaat over hele complexe processen en daar werken veel meer vrouwen. En dat maakt logistiek ook nog veel interessanter en ik denk dat we dat beter kunnen benutten. Zoals bij jonge meiden, die nog niet zo goed weten welke richting ze willen kiezen.

Het is veel meer dan fysiek zwaar werk en inpakken”

Ik denk dat we er met de scholen ook meer aandacht voor moeten hebben. Logistiek is veel meer dan alleen fysiek zwaar werk en heel de dag inpakken. We werken ook met meeloopstages; ga maar gewoon eens ontdekken wat logistiek allemaal is en kan. We moeten namelijk niet toekomst van de logistiek vergeten. Dat is het laatste jaar wel pijnlijk duidelijk geworden. De arbeidsmarkt staat onder een megadruk. We hebben onszelf wel afgevraagd; in hoeverre wil je nog afhankelijk zijn van arbeidscapaciteit.. En  bedenken hoe we het fysieke zware werk wat we nu doen, in de toekomst anders kunnen doen, zodat de mensen minder belast raken. Het is belangrijk dat we nadenken  over duurzame inzetbaarheid van je  mensen. Dat is een  andere kijk op de logistiek waarbij er mogelijk ook  andere profielen in je organisatie nodig zijn.”

Als je iets zou kunnen veranderen aan de logistieke sector, wat zou dat dan zijn?

"Waar ik me wel wat zorgen om maak, is dat panden als paddenstoelen uit de grond schieten. De enorme groei van dc’s en warehouses. Het is wel een vervuiling voor onze aardbol, die me nauw aan het hart gaat. Als je kijkt naar het wegenetwerk; alleen maar vrachtwagens. Als je kijkt naar Zuid-Nederland; alleen maar dc’s. Alleen maar in- en export. Ik hoop dat we er op een bepaald moment op een andere manier naar kunnen kijken.  En op termijn in staat zijn om te kunnen zeggen: misschien moeten we minder internationaal gaan handelen en meer lokaal gaan doen. Om uiteindelijk ook de druk op het milieu en het wegenetwerk te gaan verminderen. Mogelijk hebben we dan minder vloeroppervlak nodig, want we bouwen alles vol.  Ik besef dat dit niet zomaar op te lossen is,  maar daar maak ik me wel  zorgen over. Dat zou ik graag zien.”

Daniëlle van Hout

Daniëlle van Hout

Redacteur Logistiek.nl