Jack van der Veen: 'Mensen willen best veranderen, maar niet veranderd worden'(deel 3)

Jack van der Veen: 'Mensen willen best veranderen, maar niet veranderd worden'(deel 3)
“Ik beschouw het als marktfalen dat ketensamenwerking nog onvoldoende gebeurt en oude concepten maar eindeloos dooretteren.”

Prof. dr. Jack van der Veen is hoogleraar Supply Chain Management aan Nyenrode Business Universiteit, waarbij ketensamenwerking zijn speciale aandacht heeft. Voor Yellowstar maakte hij 1,5 uur vrij om zijn gedachten daarover de vrije loop te laten. In dit laatste deel 3: "Ik beschouw het als marktfalen dat ketensamenwerking nog onvoldoende gebeurt en oude concepten maar eindeloos dooretteren."

Hoe komt het toch dat ketensamenwerking nog steeds maar mondjesmaat gebeurt?

“Het zit zo in de genen van bedrijven om de kaarten tegen de borst te houden. Samenwerken vereist van bedrijven een duidelijke strategische visie. Ook anderen zullen daarna dan gaan inzien dat men niet kan blijven aanmodderen. Met name de toenemende aandacht voor duurzaamheid gaat een verschil maken, verwacht ik. Als maatschappij accepteren wij straks niet meer dat vervuiling ongestraft plaatsvindt. De regering of uiteindelijk de consument zal dat afdwingen. Dat is niet perse economisch gedreven. Ik heb zelf altijd gedacht dat de traditionele voordelen van ketensamenwerking - sneller, beter, goedkoper - voor zich spreken. De praktijk blijkt anders. Tegenwoordig gaat het daarom veel meer over innovatiever, duurzamer en leuker. Waar je ‘sneller’ en ‘beter’ in theorie als bedrijf ook zelf kunt organiseren, zonder ketensamenwerking, is voor innovatiever, duurzamer en leuker absoluut de keten nodig. Als bedrijf alleen gaat dat niet lukken.”

Wat houdt leuker in dan?

“Leuker in relatie tot ketensamenwerking is met name van belang vanwege de enorme personeelstekorten. Met het oog op de toekomst is aantrekkelijk werkgeverschap ontzettend belangrijk voor het behoud van medewerkers. Het vereist een cultuur waarin mensen zich prettig voelen. In de motivatietheorie zijn de drie belangrijkste motivatoren purpose (doen wat gaaf is), autonomie (zelfstandig werken) en mastery (blijven leren). Zeker jonge mensen willen een bijdrage leveren aan de wereld.

Verantwoordelijkheid krijgen, zodat men een organisatie kan helpen het verschil te maken. Voortdurende miscommunicatie, data moeten overtypen, hollen of stilstaan, horen daar niet bij. Als bedrijf moet je ook niet digitaliseren om te willen besparen op resources, maar juist om medewerkers te kunnen inzetten voor verbetertrajecten, etc. en het werk dus leuker te maken. Het betekent ook dat je als bedrijf je mensen laat meepraten over de keuze van software, in plaats van hen zomaar een nieuw IT-systeem op te leggen.”

Het gros van de mensen wil toch helemaal niet veranderen?

“Mensen willen best veranderen, maar niet veranderd worden. Ik heb zelf kinderen en een grotere verandering waarvan je alle consequenties accepteert, is er niet. Het wordt echter anders als men zegt ‘gij zult kinderen nemen’. Mensen willen best iets anders doen als het voor hen ook voordeel heeft of dat men het gaaf vindt.”

Wat kun je als bedrijf nog meer doen om een veranderingsproces succesvol in te gaan?

“Het gaat om de innovation mindset binnen bedrijven. Een directeur die bijvoorbeeld roept wij gaan blockchain doen, kan als reactie verwachten dat iedereen binnen het bedrijf bezwaren heeft, vervolgens meestribbelt en het project uiteindelijk doodbloedt. Anders wordt het als een aantal medewerkers zelf bij de directeur op de deur klopt en blockchain aandraagt als oplossing. Hetzelfde geldt voor digitalisering: als medewerkers denken weer een nieuw IT-systeem, het gaat toch goed met Excel, dan is implementeren een lange weg. Het wordt een heel ander verhaal als het idee van onder op uit de organisatie komt, van mensen die er zin in hebben. Als leiding is het zaak hiervoor de juiste omgeving te faciliteren. Creëer multifunctionele teams en werk daarbinnen met elkaar aan het voortdurend verder ontwikkelen van het businessmodel van je bedrijf.”

Dit artikel is gesponsord door Yellowstar