Ook de komende periode blijven transportkosten stijgen. Op dit moment blijkt echter dat opdrachtgevers meer gevoelig zijn geworden voor wederom stijgende transportprijzen. Vanuit hun kant is dit begrijpelijk. Ook zij hebben te maken met hogere loon- en grondstofkosten, en bovendien met onzekere economische omstandigheden. 

"Dit leidt tot een merkbaar hardere opstelling in de onderhandelingen. Dat kan opdrachtgevers op korte termijn de laagste prijs opleveren, maar mogelijk zijn ze dan op termijn juist duurder uit", stelt Bart Banning, sector specialist Transport & Logistiek bij ABN AMRO. "Structurele kostenbeheersing door gezamenlijk ideeën uit te wisselen hoe transporteurs en opdrachtgevers samen de optimale transportprijs kunnen bereiken, moet de inzet zijn aan de onderhandelingstafel." 

Exceptioneel gestegen transportprijzen

Volgens berekeningen van onderzoeksbureau Panteia zijn de kosten voor wegtransport (exclusief brandstofkosten) tussen 2021 tot 2025 gemiddeld tussen de 25 en 30 procent gestegen. Dit is fors hoger dan de stijging van 6 tot 12 procent tussen 2017 tot 2021. Analyse leert dat tarieven in het nationaal wegtransport harder gestegen zijn dan in het internationaal wegtransport. Dit komt met name door de hogere loonkostenstijging in Nederland. Binnen het wegvervoer zijn de prijzen in het pakketvervoer harder gestegen dan in het containertransport. 

De wegtransportsector heeft de kostenstijging in de periode 2012-2024 vrijwel volledig weten door te berekenen, daarbij geholpen door capaciteitskrapte in het vervoer. Anno 2025 en ook voor 2026 lijkt er meer capaciteit beschikbaar in omvang van het wagenpark en magazijnruimte. Dat zet druk op de onderhandelingen. 

Wet- en regelgeving hebben grote invloed

Bovenop de eerder genoemde kostenstijgingen is het voor de komende periode vooral de overheid die voor verdere opwaartse druk zorgt. De aangekondigde accijnsverhoging per 1 januari 2026 is zojuist door het kabinet met een jaar uitgesteld, na de tijdelijke verlaging vanwege de energiecrisis in 2022. Maar dit gaat een kostenstijging opleveren van naar verwachting met ongeveer 10 eurocent per liter diesel. De introductie van de vrachtwagenheffing komt er aan per 1 juli 2026. Volgens brancheorganisatie Transport en Logistiek Nederland zal deze heffing de kostprijs per kilometer verhogen met 15 tot 18 cent, afhankelijk van gewicht en CO₂-uitstootklasse. En ook de ETS 2 in 2027 zal leiden tot hogere transportkosten. 

Ook belangrijk is het feit dat de huidige cao afloopt per eind 2025; loonkosten zijn gemiddeld 50 procent van de kosten van een wegtransportbedrijf. Een nieuw akkoord is nog niet afgesloten, de gesprekken worden op 10 september hervat. De nieuwe cao zal zeker leiden tot een verdere stijging van de loonkosten. 

Kostenbeheersing en productiviteit

"Dure tijden dus, wat de deur openzet voor harde onderhandelingen die met name zijn gericht op de prijs. Dat voelt niet goed en staat haaks op grote thema's die door de sector en hun opdrachtgevers moeten worden opgepakt", aldus Banning. Hij wijst op concrete uitdagingen zoals elektrificatie van het materieel voor het reduceren van CO₂-emissies, professionelere digitalisering en inzet van artificial intelligence (AI) om de logistieke ketens efficiënter te maken. "De echte vraag is hoe transporteurs en opdrachtgevers, ieder vanuit hun rol, de transportkosten in de keten de komende jaren beter kunnen beheersen." 

"Het antwoord ligt vooral in het slimmer inrichten van de ketens", stelt de ABN AMRO-specialist. Het rapport van de consultants van PWC van augustus 2024 stelt dat de Nederlandse transport- en opslagsector in 2022 maar liefst 4,3 procent minder productief was dan in 2015. Om het tij te keren achten zij toenemende inzet van digitalisering, automatisering en samenwerking tussen opdrachtgevers en transporteurs kansrijk.

Het antwoord ligt vooral in het slimmer inrichten van de ketens”

Dit wordt bevestigd door de recente conjunctuurenquête van het Centraal Bureau van de Statistiek. De verhoging van het aantal vervoerde tonnen per chauffeur heeft de productiviteit in het wegtransport in 2024 verhoogd met 5 procent. De redenen hiervoor zijn volgens het CBS een betere beladingsgraad en minder lege transportkilometers, gedreven door chauffeurstekort en investeringen in digitale planningstools en automatisering. 

Inzet van kunstmatige intelligentie

Ook AI gaat de sector helpen. Kunstmatige intelligentie stond centraal op het event rondom de Top 100 Logistiek Dienstverleners 2025. Volgens consultant CGI is een snel toenemend aantal bedrijven hier op de een of andere wijze al concreet mee is gestart. Zo'n 75 procent van de top 20, en 40 procent van de rest, blijkt bezig te zijn met toepassingen zoals chatbots, automatische rapportages en/of customerservice. In de videoreeks van Logistiek.nl over AI laat van der Wal Transport de toegevoegde waarde zien van AI in het planningsproces, een cruciaal instrument voor de bedrijven in deze sector. Immers, de planpuzzel is dynamisch, moet continu gelegd worden met veranderende omstandigheden. De reken- en oplossingskracht van AI kan deze puzzel veel sneller en beter leggen dan mensen. Ook VTS Transport, Dobbe Transport en Nunner Logistics laten, ieder vanuit hun perspectief, zien wat de waarde van AI op dit moment is voor hun hun bedrijf. 

"De huidige onderhandelingen moeten zich dus veel meer richten op structurele kostenbeheersing door een hogere productiviteit", benadrukt Banning. "Opdrachtgevers hebben invloed op de aanvoer en belading van hun goederenstromen. Wegtransporteurs kunnen door inzet van digitalisering en AI die routes slimmer gaan plannen. Dit vraagt investeringen in samenwerking en kapitaal." 

"Maar de kost gaat voor de baat uit. Transporteurs hebben een gezonde marge en financiële ruimte nodig om te kunnen investeren in de benodigde innovaties", waarschuwt de sectorspecialist. "Gewin op de korte termijn door in te zetten op de laagste prijs lijkt voor opdrachtgevers interessant, maar staat structurele progressie door inzet van logistieke innovaties in de weg. Innovaties die juist ook voor hen interessant zijn. Een schrale onderhandelingsinzet is dus voor geen van betrokkenen een goede zaak." 

Dit artikel is gesponsord door ABN AMRO.