Recente ontwikkelingen zoals de Houthi-aanvallen in de Rode Zee, diverse oorlogen en de implementatie van nieuwe Europese duurzaamheidswetgeving zoals CBAM en CSRD zorgen voor constante onzekerheid voor bedrijven. Tegelijkertijd zetten de opkomst van AI, de importheffingen van Trump en andere Amerikaanse protectionistische maatregelen de mondiale handelsrelaties verder onder druk.
Welke trends hebben op dit moment de grootste impact op handels- en productiebedrijven? En vooral: hoe speel je als ondernemer adequaat hierop in? Schriek licht drie trends uit die voor iedere ondernemer in de handel en logistiek relevant zijn. In het gratis webinar ‘Trends in de handel en logistiek’ van evofenedex op 24 juni gaat hij dieper in op hoe je als ondernemer effectief op die trends inspeelt.
1. Onvoorspelbaarheid markt dwingt tot wendbaarheid
"Het is lastig zakendoen als de internationale voorspelbaarheid en planbaarheid weg zijn", stelt Schriek. De Houthi-aanvallen in de Rode Zee hebben rederijen gedwongen transportroutes te verleggen, met langere levertijden en hogere kosten als gevolg. Toch is − tegen alle verwachtingen in − de langeafstandshandel sterker dan ooit, blijkt uit de DHL Trade Atlas 2025.
Schriek: “De verwachting dat handelsstromen door crises al op korte termijn dichter bij huis komen te liggen, blijkt onjuist. Tegelijkertijd zien we in onze eigen onderzoekscijfers wel meer aandacht voor en een beweging naar nearshoring. "Bedrijven moeten dan hun processen herinrichten om snel te kunnen schakelen bij verstoringen. Concreet betekent dit dat je inzet op multisourcing, waarbij je gebruikmaakt van meerdere toeleveranciers vanaf verschillende geografische locaties. En dat je je handelspartners strategisch onder de loep neemt."
Met de verwachte (lichte) groei van de wereldhandel in de komende jaren liggen er volop kansen voor ondernemers die weten in te spelen op de nieuwe realiteit van onvoorspelbaarheid. Bijvoorbeeld door nieuwe markten te verkennen en aan te boren, zowel voor sourcing als voor gebruik als afzetgebied. Tegelijk geldt dat door de Amerikaanse handelspolitiek handelsstromen kunnen gaan schuiven. Als bedrijven wendbaar zijn, kunnen ze de kansen pakken waar die zich voordoen.
2. Duurzaamheid en digitalisering versmelten tot concurrentievoordeel
De Europese duurzaamheidsagenda staat volop in de schijnwerpers. Mede door de invoering van de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) groeit de aandacht voor duurzaamheid in het bedrijfsleven snel. De Europese Commissie probeert op dit moment de regeldruk te verminderen. Toch zijn nieuwe regels door Europese wetten als de ontbossingsverordening (EUDR), de Ecodesign for Sustainable Products Regulation (ESPR), het Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM) en het verbod op met dwangarbeid gemaakte producten (FLPB) niet meer weg te denken. Ook is de urgentie om duurzaamheidsdata in de hele waardeketen op orde te hebben groter dan ooit.
Schriek: “Grip op data en goederenstromen wordt daarmee essentieel – niet alleen om te voldoen aan wetgeving, maar ook om duurzaamheid concreet te maken en bij te dragen aan brede welvaart. Wie digitalisering slim inzet, transformeert duurzaamheid van verplichting tot strategisch voordeel”, zegt de senior projectmanager.
3. Technologie als antwoord op complexe handelsketens
Kunstmatige intelligentie en realtime data-analyse kunnen bedrijven helpen om verstoringen sneller te signaleren en alternatieve logistieke routes te plannen. Dit verkleint de impact van geopolitieke onzekerheden en vergroot de veerkracht van internationale handelsketens.
"AI kan bijvoorbeeld helpen bij voorraadbeheer, documentverwerking en optimalisatie van transportroutes", legt Schriek uit. "Een concreet voorbeeld is het gebruik van AI om goederen (semi)automatisch in te delen voor het douanetarief, wat bedrijven veel tijd en fouten kan besparen. Ook bij het opmaken van douaneaangiften kan AI ondersteuning bieden, bijvoorbeeld door het automatisch inlezen van bepaalde datavelden uit commerciële documenten. Met de groeiende aangiftevolumes, complexere douaneregels en de krapte op de arbeidsmarkt bieden deze toepassingen van AI waardevolle ondersteuning aan bedrijven."
Bedrijven die investeren in automatisering en digitalisering zijn beter in staat om processen te optimaliseren. Ook zijn ze als werkgever aantrekkelijker voor medewerkers die niet zitten te wachten op repeterend werk. Daarnaast zijn automatisering en digitalisering essentieel met het oog op toekomstige ontwikkelingen, zoals de implementatie van een Europese datahub voor het delen van gegevens met de douane. Het traditionele concept van het 'versturen van een aangifte' zal in de toekomst verdwijnen. "We zien dat generatieve AI nu al wordt ingezet voor het automatiseren van logistieke documentstromen, wat vooral voor internationale handel een enorme tijdsbesparing oplevert", aldus Schriek.
In magazijnen kan AI helpen om de goederenstromen te optimaliseren als die veranderen. AI kan op slimme en dynamische wijze vooraf de juiste opslaglocaties reserveren wanneer grotere hoeveelheden goederen gelijktijdig binnenkomen. Tegelijkertijd analyseert AI de impact op het orderverzamelproces, zodat orders via de kortste route kunnen worden gepickt.
Van kennis naar praktijkoplossingen
De huidige marktomstandigheden stellen handels- en productiebedrijven voor ongekende uitdagingen. "In deze complexe omgeving zien we dat veel ondernemers worstelen met de vraag waar ze moeten beginnen om op die uitdagingen in te spelen", zegt Schriek. "De combinatie van geopolitieke spanningen, duurzaamheidseisen en technologische vernieuwingen vraagt om gerichte actie, maar het is niet altijd duidelijk welke stappen prioriteit verdienen."
Als ondernemersvereniging helpt evofenedex leden dagelijks bij het navigeren in de nieuwe wereld van complexe uitdagingen. "We zien dat bedrijven met de juiste kennis en praktische handvatten veel effectiever kunnen inspelen op de veranderingen. Daarmee besparen ze vaak ook kosten en creëren ze nieuwe marktkansen", aldus Schriek.
Dit artikel is gesponsord door evofenedex.
