'Nieuwe verdienmodellen aanboren door denken vanuit ecosysteem'

'Nieuwe verdienmodellen aanboren door denken vanuit ecosysteem'
Thijs Bender (l) en Jan Simons van Ordina voorzien een zonnige toekomst voor logistiek dienstverleners.

Regelgeving, samenwerken, flexibiliteit en de factor mens zijn dé vier elementen die steeds nadrukkelijker bepalen of een bedrijf succesvol kan blijven. "Bedrijven die dat op orde hebben, kunnen consumenten beter bedienen. Eenvoudig is dit niet, want hoe bewaar je bijvoorbeeld als bedrijf het overzicht in een wereld met steeds meer regels en alsmaar luidere roep om transparantie?"

Jan Simons en Thijs Bender van Ordina voorzien een zonnige toekomst voor logistiek dienstverleners, mits ze een paar belangrijke stappen durven te zetten. Een moderne mindset en de plaats van de mens horen daar zeker bij. “Supply chains worden meestal geleid door een selecte, zeer ervaren groep mensen”, aldus Simons. “Die specialistische kennis concentreert zich bij een steeds ouder wordende groep. Binnen tien jaar dreigt die essentiële kennis te verdwijnen.”

Mensen moeten het willen

Volgens Bender is de toeleveringsketen een stugge wereld en moet daar beweging in komen. “Als de klantvraag verandert, moeten de mensen die aan de knoppen zitten mee veranderen. Natuurlijk behoud je een deel van de huidige manier van werken, die heeft je immers gebracht waar je nu staat. Maar de kloof waar veel bedrijven mee kampen kan je enkel dichten door innovatie te omarmen. Automatiseren is één ding, maar mensen moeten het ook willen en in het juiste kader zien. Het is een middel, maar geen doel op zich. De supply chain is de laatste jaren volatiel geworden en heeft mensen nodig die daarmee kunnen omgaan. We automatiseren niet om mensen minder belangrijk te maken, maar om kleinschalige beslissingen minder tijd in beslag te laten nemen. Zo maak je net meer tijd voor mensen om complexe beslissingen te nemen”, aldus Bender.

Samenwerken binnen ecosysteem

Van de vier genoemde elementen is het ecosysteem en vooral het samenwerken daarbinnen het tweede punt. Simons: “Bedrijfsdata delen met leveranciers of zelfs met concurrenten? In eerste instantie lijkt het een ongewone zet. Toch is het slim om als bedrijf binnen een ecosysteem te werken in plaats van op het eigen eiland.” Hij ziet dat de ecosystemen in opmars zijn. “Ondernemingen slaan de handen ineen om processen efficiënter aan te pakken, of nieuwe verdienmodellen te creëren. Denk aan twee nabijgelegen bedrijven die hun logistieke puzzelstukken samen leggen en ladingen delen, zodat er minder halflege vrachtwagens rondrijden. Of ecosystemen waarbinnen verschillende ondernemingen diensten in bulk aankopen om de prijs te drukken, zoals schoonmaak.”

Hoe bewaar je het overzicht in een wereld met steeds meer regels en een alsmaar luidere roep naar transparantie?”

“Ecosystemen kunnen ook bestaan uit een combinatie van bedrijven die ecosystemen opzetten met leveranciers, logistieke partners, afnemers of andere stakeholders. Bijvoorbeeld door data te delen over werkplanningen of voorraden. Doordat je op die manier inzicht krijgt in elkaars operations, kan je de bedrijfsvoering efficiënter op elkaar afstemmen, en flexibeler maken. De strengere regelgeving inzake traceerbaarheid en duurzaamheid zet bedrijven sowieso aan om nauwer samen te werken met leveranciers en om datastromen te delen. Waarom dan niet die ene stap verder nemen om concrete optimalisaties te behalen.”

Jan Simons. “Die specialistische kennis concentreert zich bij een steeds ouder wordende groep. Binnen tien jaar dreigt die essentiële kennis te verdwijnen.”
Jan Simons. “Die specialistische kennis concentreert zich bij een steeds ouder wordende groep. Binnen tien jaar dreigt die essentiële kennis te verdwijnen.”

Noodzakelijke flexibiliteit

Flexibiliteit is iets wat elk bedrijf met hoofdletters schrijft, mede dankzij de lockdowns en andere supply chain verstoringen van de afgelopen jaren. Bender: “Veel supply chain modellen zijn gebouwd op achterhaalde fundamenten. Veronderstellingen zoals ‘we hebben steeds toegang tot de materialen die we nodig hebben’ en ‘we vinden altijd wel een logistieke oplossing’ zijn niet meer anzelfsprekend.”

Kritische vragen stellen

“Onzekerheden hoeven niet erg te zijn, op voorwaarde dat je flexibeler gaat denken en handelen. Omdat het alle kanten uitgaat, moet je per definitie flexibel zijn”, vertelt Simons. “Events voorspellen of voorkomen is vaak onbegonnen werk, er mist controle. Je moet begrijpen hoe je organisatie in elkaar zit en wat de mogelijke knelpunten zijn in het geval van een disruptie. Dát is de sleutel naar een flexibelere keten.” Bender: “Bij het verbeteren kan een eerste stap bestaan uit het maken van een digitale realtime flow van je processen. Welke materialen heb ik gebruikt voor die bestelling? Waar komen ze vandaan, en hoe komen de afgewerkte producten bij de klant? Met die inzichten kan je kritische vragen stellen en begrijpen en te ontdekken waar de zwakke schakels liggen.”

Thijs Bender: “Bij het verbeteren kan een eerste stap bestaan uit het maken van een digitale realtime flow van je processen.”
Thijs Bender: “Bij het verbeteren kan een eerste stap bestaan uit het maken van een digitale realtime flow van je processen.”

Regelgeving: data op orde hebben

Het laatste aspect is waar bedrijven juist minder flexibiliteit voelen: regelgeving. De chips in je telefoon, de melk in je koelkast of de dons in je dekbed: ze zijn allemaal onderhevig aan regelgeving. Hoe bewaar je als bedrijf het overzicht in een wereld met steeds meer regels en een alsmaar luidere roep naar transparantie? “Bedrijven moeten niet langer enkel weten wat er binnen hun eigen muren gebeurt, maar ook wat zich erbuiten afspeelt.”

“De grote uitdaging wordt om je data op orde te hebben”, vervolgt Simons. “Waar zit de data? Heeft iedereen in de keten de juiste certificering om te mogen doen wat hij of zij doet? Zijn alle kwaliteitschecks over de hele keten uitgevoerd? Hoewel er geen silver bullet bestaat om deze uitdaging aan te gaan, begint alles bij drie zaken. Ten eerste traceerbare data die inzichtelijke rapportering mogelijk maakt. Ten tweede mensen die begrijpen wat die data betekent en de uitvoering en kwaliteit van de processen garanderen. En ten derde een manier om samen te werken met leveranciers, klanten en andere stakeholders.”

Zonnige toekomst voor logistiek dienstverleners”

“Een geïntegreerde supplychain biedt voordelen”, stelt Simons. “Als je precies weet wat waar vandaan komt en hoe een product is samengesteld, kan je duurzamere beslissingen nemen. Denk aan processen voor recycling en hergebruik. Een geïntegreerde supply chain helpt buiten de eigen silo’s te kijken. Soms schieten duurzaamheidsinitiatieven hun doel voorbij omdat er alleen naar de interne keuken gekeken wordt.”

Dit artikel is gesponsord door Ordina.