‘Equal pay, now!’ is een van de leuzen op de felrode t-shirts. Een picknicktafel is neergezet onder twee FNV-partytenten, er klinkt muziek uit de speakers en mensen delen flyers uit en zwaaien met vlaggen. Het gaat om uitzendkrachten, voornamelijk van Poolse komaf, die zich hebben verzameld in Woerden. Eenzelfde soort actie, maar dan kleinschaliger, vindt dinsdag naar verluidt plaats bij het Jumbo-dc in Breda. De mensen ter plaatse werken bijvoorbeeld bij AH-dc’s in Pijnacker, Tilburg, Geldermalsen en Bleiswijk of bij een van vier Jumbo-dc's (Woerden, Breda, Bleiswijk en Veghel).
Dezelfde arbeidsvoorwaarden
Reden voor de staking en deze acties is dat uitzendkrachten dezelfde arbeidsvoorwaarden willen als ‘reguliere’ dc-medewerkers, in dit geval dus medewerkers in dienst van Jumbo of Albert Heijn. De uitzendkrachten maken zich bovendien zorgen om de nieuwe cao die per 2026 ingaat. Wat de stakers betreft gaan de condities erop achteruit. “Minder salaris, minder vakantiedagen dan nu en een slechtere regeling rondom ziekte”, vat een van hen het samen. Hij werkt bij het AH-dc in Pijnacker en is vanaf het begin betrokken bij deze staking. De samenkomst in Woerden grijpt hij aan om anderen te motiveren mee te staken. “Ik merk dat mensen mee willen doen, maar ze zijn bezorgd dat ze op een stakingsdag niet betaald krijgen. Dat is niet het geval, je krijgt uitbetaald. Het is heel belangrijk dat we dit met een grote groep doen.”
Onvrede over ongelijke behandeling
Stakers Kinga en Natalia noemen dit hét moment voor actie, omdat de regels gaan veranderen en dan voor vijf jaar vastliggen. De twee Poolse vrouwen werken nu respectievelijk twee en zes jaar in Pijnacker. Uit het gesprek blijkt dat er nu ook al veel dingen zijn waar ze ontevreden over zijn. Zo ervaren ze meer druk op de werkvloer dan andere dc-medewerkers bij AH en zijn ze van mening dat ze anders worden behandeld. “Wij krijgen hogere targets en als we iets niet halen worden daar direct vragen over gesteld. Die vragen krijgen de mensen onder AH-contract niet. Het is niet gezond, je wilt je goed voelen op de werkvloer, maar nu zijn we steeds bang om weer ondervraagd te worden. Ik probeer elke dag 100 procent te geven, maar we worden steeds verder onder druk gezet. AH is the king, we are the shit.”
Het verschil is ook zichtbaar in de uitrusting, blijkt uit het verhaal van de twee vrouwen. Zo krijgen uitzendkrachten alleen een jasje en werken ze met deels versleten handschoenen en schoenen, terwijl AH-medewerkers mooie Nikes krijgen, aldus Natalia.
'Niet eerlijk op de werkvloer'
Volgens Jaroslaw Zieba (foto), nu een halfjaar werkzaam bij Jumbo in Bleiswijk, spelen er diverse kleine dingen waardoor het op de werkvloer niet eerlijk voelt. “Ik sta hier voor mijzelf, om er zelf op vooruit te gaan. We moeten vechten voor onze rechten, en dat moeten we als een groep doen.”
'Het gaat om de uitzendbranche'
FNV-bestuurder Margje van der Woude hoort de verhalen aan en herhaalt dat de acties niet tegen AH en Jumbo gericht zijn. Het gaat om de uitzendbranche. En juist in die branche is staken nieuw. Uitzendkrachten, zeker als het arbeidsmigranten betreft, zijn voor hun gevoel erg afhankelijk van hun uitzendbureau en werkplek, omdat ze niet alleen hun baan maar soms ook hun huisvesting kunnen verliezen – is in elk geval hun perceptie. “Ik ben trots op de mensen die hier nu staan", zegt Van der Woude. “Je moet het met een groep doen.” Momenteel gaat het volgens haar om driehonderd mensen die staken en haar hoop is dat dit er zeshonderd worden. Nog altijd natuurlijk een klein aantal, gezien de totale omvang van de groep.
Uitzendkrachten in Jumbo-dc onder druk gezet
De locatie van de actie is niet toevallig gekozen. Ten eerste vanwege de nieuwigheid voor Jumbo. Bij Albert Heijn is er in het verleden vaker sprake geweest van werkstillegging, dus daar is het iets makkelijker om mensen aan de actie te binden. Daarnaast krijgt FNV naar eigen zeggen geluiden door dat de uitzendkrachten hier in Woerden onder druk worden gezet om niet mee te doen. “De job coach, die werkzaam is voor het uitzendbureau, zegt ze dat ze mógen staken vanwege hun stakingsrecht, maar dat ze er dan wel alleen voor staan. Of ze moeten zich alsnog melden bij de poort, waardoor ze het gevoel krijgen dat ze worden gemonitord. Door met meerdere actievoerders vanuit het hele land hier te staan, willen we ze laten weten dat ze niet alleen zijn.”
'Overal waar uitzendkrachten werken'
Eerder werd al aangekondigd dat de acties worden uitgebreid. Er lopen gesprekken bij meerdere bedrijven, en dit betreft niet alleen met uitzendkrachten bij supermarkt-dc’s. “Waar er verder rekening gehouden moet worden met de staking? Overal waar uitzendkrachten werken”, zegt Van der Woude. “Bijvoorbeeld bij groothandels, in de vleeshandel, de bloemenwereld en logistiek dienstverleners werken heel veel uitzendkrachten.” Ze noemt geen bedrijven bij naam en ook geen timing wanneer een volgende groep zich aansluit.
De organisatie is ook reëel dat de actie net zo goed morgen klaar kan zijn. “We maken er hier wel een feestje van, maar deze mensen staken niet voor de lol. De acties stoppen direct zodra dat kan. De uitzendbureaus weten wat ze moeten doen om de staking te stoppen. De mensen gaan het liefst aan het werk, maar dan wel met gelijkwaardige behandeling”, aldus een FNV’er ter plaatse. Hij legt de nadruk op het woord ‘gelijkwaardig’. “Gelijk is niet gelijkwaardig.” Waar dc-medewerkers van Jumbo of AH een bepaald bedrag extra uitbetaald krijgen, ‘betalen’ uitzendbureaus dit volgens hem bijvoorbeeld in de vorm van een cursus Nederlands.
Het is beter voor iedereen als onze voorwaarden beter zijn”
Het is ook het geluid dat klinkt vanuit de stakers. Zij geven aan hier in Nederland te willen blijven en hier te willen werken. “Het is beter voor iedereen als onze voorwaarden beter zijn.”
